تجلی

  

کسی که به جهان به لحاظ زیبائیش عشق می ورزد در حقیقت به خدا محبت ورزیده است. زیرا حق تعالی جلوه گاهش عالم است که جهان را او بر اساس صورتش آفریده است. پس جهان تماما جمال ذاتی اوست و حسن و زیبایی او عین خود اوست. از آنجا که حق تعالی در حضور صور مثالی در عالم تمثیل تجلی می نمود که همان تجلی شهادی متنوع در صور می باشد، در حدیث آمده است که : « من پروردگارم را در چهره و سیمای جوانی دیدم که بر سرش تاجی از طلا و در دو قدمش کفشی از طلاست».    

چنانکه در گفتار مسلم هم از تجلی حق و تحول آن [در صور با علامات] برای آنان که در قیامت از مواقف می گذرند آمده است که: خود ذات حق تجلی آشکارا و گونه گون در صور می باشد و در این حضور، معانی مجرد و معارف و ارواح در صور مثالی مجسم می گردند و صوری را در جسم مشترک ظاهر می سازند. چنانکه پیامبر(ص) خبر داده است: سوره ی بقره و آل عمران که همچون دو ستاره ی درخشان و زیبایند روز قیامت می آیند در حالی که با دو زبانشان به نفع کسی که آن را قرائت نموده است گواهی می دهند؛ همچون علم در صورت شیر و مانند جبرئیل(ع) در سیمای دحیه کلبی یا در چهره ی عرب بیابانی. آنگاه به این صورت و سیما آنچه از دیدن و گفتن است که لازمه ی آن صورت و سیماست ملحق می گردد و در همین صورت و سیمای تجلی یافته به صفاتی از زیبایی و تبسم و ناز و ... که شایستگی آن را داراست متصف می شود. البته این صورت و سیما مقید به زمان هم ممکن است باشد که در آن صورت به صفت فراق، جدائی و هجران متصف می گردد. 

وقتی که جهان آفرینش بر صورت حق پدید آمد و انسان به تنهایی بر صورت حق وجود یافت، او واجد اسم جامع شد و همانند آینه برای حق تعالی می گردید و حق تعالی هم برای عاشق و عارف، در خلق تجلی نمود. و این همان تجلی در صور می باشد که وقتی این تجلی در آنها ظاهر شد به وابستگی و تعلق به موجودات منتهی می شود و زمزمه ی عارف و عاشق همیشگی است که برای مکان و موطن تجلی است؛ البته از جهت تجلی نه از جهت صورت ها و سیماها که شیفتگی و دلدادگی و تعلق آنها تنها و تنها به لحاظ تجلی است و شیفتگی آن برای کسی که در او تجلی می شود تنها به حکم تبعیت است. همانند علاقه ی شدید عاشق به کوی و منزل محبوب از آن جهت که متعلق و مخصوص به محبوب است نه از جهت خود منزل و کوی او. 

برگرفته از کتاب: عشق و عرفان از دیدگاه ابن عربی؛ غراب، محمود محمود، مترجم: محمد رادمنش، انتشارات:جامی، 1386