رعد و برق

  

تشکیل ابر و بارندگی همیشه همراه با پدیده های الکتریک و تغییر و تخلیه برق در فضا است. وقتی انقلاب هوا و حالت طوفانی و رگبار پیش می آید شدت و سرعت عملیات تخلیه الکتریسیته موجب ظهور و بروز جرقه های عظیم بنام برق و غرش های مخصوص بنام رعد می گردد. در صورتیکه برق بسطح زمین خالی شود آن را صاعقه می گویند. عامل اصلی اختلاف سطح الکتریک وجود باد و انقلاب هوا است که سبب اصطکاک قطرات باران، برف و قطعات خاشاک و غبار و غیره با زمین یا با یکدیگر می شود. در نتیجه بارهای مثبت و منفی در دو طرف ایجاد می گردد. وقتی اختلاف سطح زیاد شد سرعت یون های الکتریزه به حدی می رسد که مولکولهای هوا را متلاشی کرده کانال هدایت کننده ای برای تخلیه الکتریسیته ایجاد می نماید. برق های در جو انواع مختلف دارد. خفیف ترین شکل آن، هاله یا نو ر ملایمی است که دور میله ها و اشیاء مرتفع دیده می شود و جرقه های سوزن سوزنی متصل می دهد. شکل متداول تر و قوی آن خطوط منکسر و شکافهای طویل برق یکسره یا شاخه دار است که ناگهان در لابه لای ابرها با نور خیره کننده ای ساطع می شود و می ترکد. غرش رعد مقارن با تخلیه و تشعشع برق است ولی به تناسب فاصله مبدا آن با ما دیرتر به گوشمان می رسد. موجد آن امواج انفجاری ناگهانی است که در اثر گرم و سرد شدن سریع و متوالی هوای کانال معبر رخ می دهد(بازرگان، مهدی؛ پدیده های جوی، ۱۳۴۶). امام سجاد (ع) هنگامی که ابرها رعد و برق می زدند چنین می فرمودند: 

پروردگارا، در میان آیات بینات تو رعد و برق هم دو آیت بینه باشند که به فرمان تو پدید آیند و به فرمان تو محو شوند. این دو آیت آسمانی آفریده ی تو اند و در برابر عظمت و جلال تو صمیمانه اطاعت کنند. همی فرمایی که از انبوه ابرها بانگ رعد برخیزد و فرمان همی دهی که بر دامن آسمان شراره ی برق در افتد. پروردگار من! بدان سان که مشیت علیای تو تعلق گیرد، رعد و برق تو گاهی آیت رحمت و گاهی تازیانه ی عذاب باشند و من که اکنون دست دعا به سوی تو برداشته ام، همواره چشم امید به رحمت تو دارم و همواره از بیم عذاب تو، به پناه تو گریزم. پروردگارا، چنان کن که این دو آیت تو برای ما آیات رحمت باشند و بر سر ما باران برکت ببارند. از آن باران که بلا خیز و آتش انگیز باشد، ما را بدور دار و حوادث خطرناک را از جان ما بگردان. 

علی (ع) نیز در خطبه ی شماره ی ۱۸۱،اینگونه می فرمایند: 

منزه است خدائیکه غرش رعد که در آسمان ها پراکنده می شود و برق های ابرها که به یکدیگر می خورند و متلاشی می گردند را می داند.